NÓI LỐI
Khi mở đầu bài ca vọng cổ...nhạc rao mùi bằng âm điệu thiết tha
Tôi nói lối đầu mời quý vị lắng nghe qua
Xin giữ yên lặng để nghe từng lời ca tiếng nhạc
(CÂU 1)
Khi tiếng đàn ngân là tôi bắt đầu vô vọng cổ
Đưa mắt nhìn qua các người nhạc sĩ như để thầm cám ơn tiếng đàn điêu luyện
đã nâng lời hát của tôi hòa điệu với...cung...hò (1:12).
Nghỉ hai nhịp rồi ca cũng lại ghé về hò
Nhớ ơn thầy đã dạy cho tôi biết nhịp biết đến chỗ này là gõ tiếng song lang
Nhịp hai mươi bốn á là phải gõ song lang để báo trước cho người ca rằng còn có tám nhịp
Đến nhịp này là nhịp thứ ba mươi, nhịp thứ ba mươi hai là gõ song lang dứt cống...
(CÂU 2)
Tiếng ngân vừa rồi á là tùy theo người ca hơi dài hay ngắn
ngân ít hay nhiều là tùy theo giọng trời cho
Còn bài viết ở câu 2 này tùy theo soạn giả soạn lời văn nhiều hay ít
Ca sĩ xem qua rồi phân nhịp mà vô
chớ không phải thơ tự do mà vô đại vô càn
Nghỉ hai nhịp rồi ca cho đúng nhịp nhàng
Ca riết rồi nó quen, mới biết âm biết luật để phân định chữ nào là xự hay xê
Bất luận là nhạc cổ hay tân người hát cần phải luyện sao cho chín giọng
Dẫu nhạc xuống lên theo sắc huyền hỏi ngã, dứt câu 2 này đúng luật phải về xang...
NÓI LỐI
Vì thời gian nằm trong hạn hẹp...
không thể trình bày được hết sáu câu
Nên bài hát này viết chỉ có bốn câu...
nhưng nó đủ tiêu biểu cho sắc màu vọng cổ
(CÂU 5)
Vọng cổ là sự hóa thân của bài dạ... cổ
Dạ cổ hoài lang do cố nhạc sư Sáu Lầu ở Bạc Liêu sáng tác
vào những năm đầu thế kỷ trọn vẹn 20 câu
viết lên tâm trạng người thiếu phụ
nghe tiếng trống đêm nàng trằn trọc nhớ....thương...chồng (4:58)
Âm điệu lời ca bằng tình cảm mặn nồng.
Từ là từ phu tướng, bảo kiếm sắc phong lên đàng
Rồi từ đó chuyển lưu qua nhiều thế hệ
nhịp hai đã biến thành là tư tám ba mươi hai
Đây là câu 5 trong bài vọng cổ, căn bản thang âm êm dịu ghé cung xề
(CÂU 6)
Ngũ cung nhạc Việt Nam chia làm 3 thể loại
sắc thái ba miền tuyệt đẹp như nhau
Miền Bắc với sông sâu núi cao vời vợi
nên giọng Bắc bổng trầm cò bay lả lả bay la
Miền Trung nghèo tội lắm ai ơi
nên câu mái đẩy làm chạnh lòng thương nhớ
Còn miền Nam Cửu Long phù sa đất thấp
nên tiếng mẹ trầm trầm theo nhịp võng ầu ơ
Ngũ cung ba miền tuy âm điệu khác nhau
nhưng chẳng rời nhau vì chung một tiếng đàn.
Tiếng đàn Việt đàn lên cung nhạc Việt
hỡi những người còn biền biệt xa xăm
Nước nhà mà chưa kịp về thăm
nghe ca vọng cổ là đêm nằm nhớ quê
